Menu
Według Lise Bourbeau, autorki koncepcji 5 ran, wszystkie wewnętrzne demony, z którymi mamy do czynienia, biorą się z pięciu podstawowych ran związanych z jednym z rodziców (wymienionych w porządku chronologicznym pojawiania się w życiu dziecka): odrzucenie, porzucenie, upokorzenie, zdrada i niesprawiedliwość. Rany niekoniecznie są spowodowane prawdziwymi wydarzeniami, liczy się to, jak doświadczenia były przez dziecko postrzegane.
Ludzie przyjmują maski osobowości, aby znosić ból swoich ran: wycofanie, zależność, masochizm, kontrolę i sztywność. Ego tworzy te maski, wierząc, że chronią osobę przed bólem, gdy tylko zostanie aktywowany. Jednak w rzeczywistości maski podtrzymują i odżywiają rany. Należy je rozpoznać, rozpuścić, uwolnić i zastąpić trwałymi i dojrzałymi mechanizmami.
Maski manifestują się w ciele, tworząc tak zwaną fizyczną zbroję, i można je łatwo zaobserwować w fizycznej strukturze osoby. Aby uwolnić się od bólu rany i nieautentyczności maski, osoba musi przejść drogę samoakceptacji i współczucia.
Bourbeau tak opisuje pochodzenie naszych ran:
W przypadku kilku urazów ciało swoją strukturą najpierw wyrazi dominujący uraz. Ciało będzie zatem miało ogólną strukturę związaną z głównym urazem, przy jednoczesnym umożliwieniu wglądu w mniejszym stopniu w inne urazy w bardziej konkretnych częściach ciała.
Odrzucenie jest bardzo głęboką raną, ponieważ ludzie, którzy jej doświadczają, czują się odrzuceni w swoim bycie, a zwłaszcza w prawie do istnienia. Ten wzorzec może rozpocząć się jeszcze przed porodem, jeśli jest to niechciana czy nieplanowana ciąża.
Pochodzenie: uraz doznany przez rodzica tej samej płci między momentem poczęcia a ukończeniem jednego roku życia.
Przejawienie w ciele: tę maskę łatwo rozpoznać po wycofanej sylwetce, to znaczy ciele lub części ciała, która wydaje się chcieć zniknąć lub stać się bardzo mała. Tak jakby osoba chciała pozostać niezauważona w obawie przed odrzuceniem. Ciało osoby z raną odrzucenia jest suche, nitkowate i skurczone: ma się wrażenie, że między skórą a kośćmi prawie nie ma mięśni. Oczy są małe i przepełnione lękiem.
Zdrowie: tendencje do anoreksji, problemów skórnych, biegunki, arytmii, problemów z oddychaniem, alergii, niskiego poziom cukru we krwi, cukrzycy, depresji.
Zachowanie: osoba z maską wycofania to osoba, która wątpi w swoje prawo do istnienia. Szuka samotności, ponieważ gdyby poświęcano jej dużo uwagi, bałaby się, że nie będzie wiedziała, co robić. Woli nie przywiązywać się do rzeczy materialnych, bo uniemożliwiłyby je ucieczkę. Zastanawia się, co robi na tej planecie i trudno jej uwierzyć, że mogłaby być szczęśliwa i wnieść coś do tego świata. Kiedy skupia na sobie zbyt wiele uwagi, traci swoje zasoby. Ma poczucie, że jej istnienie jest ciężarem dla innych. Wycofujący przyjmuje różne mechanizmy ucieczki, takie jak narkotyki, alkohol, sen, marzenia i gry wirtualne. Świat materialny nie jest dla niego bardzo ważny, ceni za to świat intelektualny.
Relacje z innymi: osoba, która cierpi z powodu odrzucenia, nieustannie szuka miłości rodzica tej samej płci lub przenosi swoje poszukiwanie na osoby tej samej płci. W przypadku rodzica lub osób przeciwnej płci będzie raczej skłonna do odrzucenia siebie lub poczucia winy, jeśli druga osoba ją odrzuci. Zwykle mało mówi w grupie: boi się przeszkadzać i nie być interesująca. Często żyje w ambiwalencji: kiedy zostaje do czegoś wybrana, nie wierzy w tego zasadność i odrzuca samą siebie, by sabotować sytuację, w której jest ceniona. Gdy nie jest wybrana, czuje się odrzucona przez innych.
Największy strach: panika
Największa potrzeba: poczucie przynależności
Uzdrowiona rana: osoba samodzielna, pełna energii i zapału, skuteczna, kreatywna
Rana doświadczana w przypadku porzucenia jest drugą najgłębszą raną po odrzuceniu, ponieważ obie dotyczą istnienia. Rana ta pojawia się, gdy dziecko czuje, że jest pozbawione wystarczającego pożywienia i wsparcia w ich miłosno-czułym związku z rodzicem. Na przykład dziecko może poczuć się porzucone przez matkę, która zajmuje się młodszym rodzeństwem, przez tatę, który wyjechał zagranicę do pracy lub w szpitalu, gdy zostało oddzielone od rodzica.
Pochodzenie: uraz doznany przez rodzica płci przeciwnej w wieku od jednego do trzech lat.
Przejawienie w ciele: ciału osoby uzależnionej brakuje wyrazistości. Ma długie, smukłe ciało z zaokrąglonymi opadającymi plecami, z zapadniętą klatką piersiową i dużymi smutnymi oczami z zapadniętymi oczodołami.
Zdrowie: problemy z kręgosłupem, astma, zapalenie oskrzeli, migreny, niski poziom cukru we krwi, cukrzyca, agorafobia, problemy z nadnerczami i depresja.
Zachowanie: ci, którzy cierpią z powodu porzucenia, nie czują się wystarczająco odżywieni emocjonalnie, jakby byli studnią bez dnia, której nie da się zapełnić. Nieustannie potrzebują pomocy i wsparcia. Często czują się pogrążeni w swoim smutku, nie znając jego przyczyny. Płaczą, gdy są same i często użalają się nad sobą. Uzależniony uważa, że nie jest w stanie wszystkiego zrobić sam i potrzebuje kogoś, kto będzie go regularnie wspierał. Często miewa wzloty i upadki: przez chwilę jest szczęśliwy i wszystko jest w porządku, i nagle czuje się nieszczęśliwy i smutny. Jest osobą, która dużo dramatyzuje: najmniejszy incydent przybiera gigantyczne rozmiary. W grupie lubi mówić o sobie i często wszystko bierze do siebie. Lubi seks, ale rzadko czuje się w pełni usatysfakcjonowany.
Relacje z innymi: porzucony zwykle prosi o opinię lub aprobatę innych przed podjęciem decyzji. Nie podejmuje decyzji lub wątpi w swoją decyzję, gdy nie czuje wsparcia ze strony kogoś innego. A kiedy robi coś dla kogoś, robi to z oczekiwaniem na odwzajemnienie uczucia. Jego problemy przynoszą mu dar uwagi i chronią przed porzuceniem. Im bardziej dana osoba zachowuje się jak ofiara, tym bardziej wzrasta jej uraz związany z porzuceniem. W związku uzależnia się od partnera, chce go ciągle przytulać i trzymać za rękę.
Największy strach: samotność
Największa potrzeba: uwaga
Uzdrowiona rana: osoba zdecydowana, pełna radości życia, posiadająca talenty artystyczne
Ten uraz jest związany głównie ze światem fizycznym: światem posiadania i działania.
Pochodzenie: Budzi się podczas rozwoju fizycznych funkcji ciała (samodzielne jedzenie, czystość, samotne chodzenie do łazienki, mówienie, słuchanie, rozumienie rozmów, seksualność itp.). Powstaje ona w relacji z rodzicem, który w trakcie nauki wspomnianych czynności zawstydzał dziecko lub patrzył z obrzydzeniem, że jest brudne, czy że zsikało się w majtki. Co więcej, karcił każdy przejaw przyjemności fizycznej bądź zmysłowej, np. gdy dziecko dotykało swoich części intymnych.
Przejawienie w ciele: duże ciało, pulchna, okrągła twarz, duża, wypukła szyja, wdowi garb (bawoli kark). Napięcia w szyi, gardle, szczęce i miednicy.
Zdrowie: problemy z plecami, barkiem, gardłem, układem oddechowym, wątrobą, tarczycą i sercem.
Zachowanie: masochista często wstydzi się siebie i innych lub boi się wstydu. Myśli, że jest brudny, niechlujny. Znajduje przyjemność w cierpieniu. Nie chce uznać i przyjąć swojej zmysłowości oraz umiłowania przyjemności związanych ze zmysłami. Dlatego rekompensuje i nagradza się jedzeniem. Boi się też „ukarania”, jeśli za bardzo cieszy się życiem. W ten sposób knebluje swoją wolność, przedkładając potrzeby innych nad własne, aby nie cieszyć się życiem. Ma skłonność do obwiniania siebie i często się karze. Jest gotowy zrobić wszystko, aby być postrzegany jako godny w oczach Boga i bliskich.
Relacje z innymi: wydaje się, że masochista chce zrobić wszystko dla innych. W rzeczywistości chce tworzyć ograniczenia i obowiązki, aby nie cieszyć się wolnością. Wzmacnia to również poczucie bycia wykorzystywanym i poniżanym. I w ten sam sposób ma tendencję do poniżania i upokarzania innych, dając im poczucie, że nie mogą czegoś zrobić sami bez niego. Masochista często jest skłonny obwiniać siebie za wszystko, a nawet obwiniać innych. Masochiści są również bardzo seksualni: często kochaliby się, gdyby pozwolili sobie na rozkosze zmysłów. Ale bardzo często nie odważą się powiedzieć o tym swojemu partnerowi z obawy przed wstydem, że tak często tego chcą.
Największy strach: wolność
Największa potrzeba: paradoksalnie również wolność
Uzdrowiona rana: osoba z wielkim sercem, śmiałek, dobry mediator, organizator, altruista i hedonista
Maska kontrolera (zdrada) jest ściśle związana z maską uzależnionego (porzuceniem). Podczas gdy porzucenie dotyczy bycia, zdrada dotyczy posiadania i działania.
Pochodzenie: w wieku od dwóch do czterech lat, w czasie, gdy rozwija się energia seksualna, generując kompleks Edypa. Dziecko czuło się zmanipulowane lub zdradzone, ponieważ jego falliczne oczekiwania nie zostały spełnione w stosunku do rodzica przeciwnej płci.
Odzwierciedlenie w ciele: Ciało wykazujące siłę i moc. U mężczyzn: ramiona szersze niż dolna część ciała. U kobiet: dolna część ciała szersza niż ramiona (sylwetka gruszki). Im większa asymetria między górną i dolną częścią ciała, tym większy uraz zdrady. Ich oczy wyglądają intensywnie i uwodzicielsko.
Zdrowie: mogą cierpieć na choroby związane z utratą kontroli nad ciałem, takie jak biegunka, impotencja i paraliż.
Zachowanie: bardzo bezkompromisowy, kontroler chce pokazać innym na co go stać. Często przerywa i odpowiada, zanim druga strona skończy. Kiedy sprawy nie toczą się tak szybko, jakby chciał, odczuwa złość. Uważa się za pracowitego i odpowiedzialnego: ma trudności z lenistwem. Kontroler nienawidzi, gdy mu się ufa. Nie zawsze dotrzymuje zobowiązań i obietnic lub zmusza się do ich dotrzymania. Jest niecierpliwy i nietolerancyjny. Z trudem się zwierza i nie pokazuje swojej bezbronności. Osoba kontrolująca jest dobra w kłamaniu, manipulowaniu i uwodzeniu innych.
Relacje z innymi: kontroler ma duże trudności z zaakceptowaniem tchórzostwa innych. Ma trudności z delegowaniem zadań, bo nie ufa ludziom. Wśród 5 ran, kontrolujący to ten, który ma największe oczekiwania wobec innych, ponieważ lubi wszystko przewidywać i kontrolować. W przeciwieństwie do uzależnionego, który ma oczekiwania wobec innych, ponieważ chce być kochany i wspierany w urazie porzucenia, oczekiwania kontrolera polegają na weryfikacji, czy inni robią to, co powinni, aby sprawdzić, czy może im ufać. Mocno potwierdza to, w co wierzy i oczekuje, że inni zgodzą się z jego przekonaniami. Ma tendencję do kategorycznego potwierdzania swojego punktu widzenia i za wszelką cenę stara się przekonać innych.
Największy strach: wycofanie się, separacja, dysocjacja, zaprzeczenie
Największa potrzeba: wolność
Uzdrowiona rana: osoba z przywódczymi zdolnościami, potrafiąca skutecznie motywować, doskonały mówca, społecznik
Rana osoby sztywnej (niesprawiedliwość) jest ściśle związana z raną osoby wycofanej (odrzucenie). Podczas gdy odrzucenie dotyka głęboko bycia, rana niesprawiedliwości dotyka posiadania i działania.
Pochodzenie: uraz doznany przez rodzica tej samej płci w wieku od około czterech do sześciu lat, kiedy dziecko uświadamia sobie, że jest odrębną istotą ze swoimi różnicami. Jeśli rodzic jest surowy, zimny i krytyczny w rozwoju indywidualności dziecka, dziecko oddziela się od jego wrażliwej strony i stara się być jak najbardziej sprawne i doskonałe.
Ciało: proste, sztywne i tak doskonałe, jak to tylko możliwe. Proporcjonalne, z płaskim brzuchem. Sztywne ruchy. Sztywność karku. Dumna postawa. Mówi ostro i mechanicznie.
Zdrowie: wypalenie, przedwczesny wytrysk, skurcze, problemy z wątrobą, sucha skóra.
Zachowanie: osoba z maską sztywności to żywa osoba o dynamicznych ruchach, ale sztywna i pozbawiona elastyczności. Jest perfekcjonistą i zazdrośnikiem. Odcina się od swoich uczuć i często krzyżuje ręce. Stara się być doskonały i bardzo się usprawiedliwia. Trudno mu się przyznać, że ma problemy. Często wątpi w swoje wybory. Lubi porządek i ma tendencję do panowania nad sobą, wymagając od siebie dużo. Może być porywczy i zimny oraz mieć problemy z okazywaniem uczuć. Sztywny nie lubi się spóźniać, ale często tak będzie, ponieważ przygotowanie zajmuje mu dużo czasu. Ma tendencję do wyolbrzymiania rzeczy, używając słów „nigdy”, „zawsze” lub „bardzo”. Sztywni są zawsze optymistyczni i dynamiczni, nawet gdy są smutni i zmęczeni. Nienawidzą przyznawać się, że są chorzy i często chwalą się, że nie chodzili do lekarza ani nie stosowali leków.
Relacje z innymi: kiedy jest wzruszony, nie chce tego okazywać, ale widać to po tonie jego głosu, który staje się suchy i sztywny. Lubi, gdy ci, którzy go poznają, są świadomi wszystkiego, co zrobił i wszystkiego, co się z tym wiąże. W przeciwieństwie do kontrolera, który działa, aby pokazać, że jest odpowiedzialny, sztywny działa w ten sposób, aby udowodnić, że zasługuje na nagrodę. Sztywny ma trudności z przyjmowaniem prezentów, ponieważ wtedy czuje się zadłużony.
Największy strach: zimno
Największa potrzeba: wolność
Uzdrowiona rana: osoba kreatywna, pełna pasji i zaangażowania, troskliwa i empatyczna, z talentem pedagogicznym
Zacznij od rozpoznania i zaakceptowania. Uznaj, że zakładasz maskę. Określ, która z nich jest dominująca. Obserwuj, czy nosisz ją cały czas, czy zakładasz w konkretnych sytuacjach. Po uaktywnieniu rany maska błyskawicznie przejmuje kontrolę, powodując dyskomfort. Po rozpoznaniu aktywowanej rany zaakceptuj ją i podziękuj swojej masce za pomoc w radzeniu sobie z bólem. Teraz możesz już zdjąć tą maskę. Po wykonaniu tych kroków możesz poczuć spokój i powstrzymać reaktywne zachowania.
Bourbeau radzi cztery kroki, aby odwrócić i wyleczyć rany:
Uzdrawiasz ranę odrzucenia, gdy swobodnie wyrażasz swoją prawdziwą naturę i cieszysz się sobą, niezależnie od tego, czy ktoś inny pamięta o tobie.
Uzdrawiasz ranę porzucenia, gdy przestajesz poszukiwać nieustannej uwagi i wsparcia od innych. Umiesz dążyć do swoich celów samodzielnie.
Uzdrawiasz ranę upokorzenia, gdy wyznaczasz swoje granice i rozważasz swoje potrzeby przed zobowiązaniem się do czegokolwiek. Potrafisz prosić, nie czując się winnym, że ktoś musi się tobą zajmować.
Uzdrawiasz ranę zdrady, gdy nie kumulujesz gniewu z powodu konieczności zmiany planów. Umiesz być dumny z własnych osiągnięć, nawet jeśli inni nie dostrzegają twojego postępu.
Uzdrawiasz ranę niesprawiedliwości, gdy pozwalasz sobie na popełnianie błędów, nie zwracasz uwagi na oceny innych i otwarcie okazujesz swoją wrażliwość.
